***
Эйигинэ суох сирим сиҥнэн,
Сиигэ суох курдук
хайыта барбатаҕым.
Эйигинэ суох иинэн-хатан,
Иирэ талах курдук
ибигирии турбатаҕым.
Биитэр төлө баран,
Төлөнү күөдьүтэн, атыҥҥа
дураһыйбатаҕым.
Ааспыт аастаҕа аны кэлэн –
аһыйбаппын.
ӨЙДҮҮГҮӨН…
Үчүгэй да этэ ол чуумпу киэһэ,
Эйигинниин хаамсар кытыл устун,
Оргууй сэрэнэн ытыспын
Бигии тутар тарбаҕыҥ сылааһа…
Өйдүүгүөн, ол онно ый тахсан
Кыырай халлаантан өҥөйөн турбутун,
Көмнөххө баттаппыт харыйа
Төбөтүн хоҥкутан ылбытын?
Түөспэр сулус кыыма
Көҥүл уотун сахпытын,
Эдэр сүрэх үөрүүтэ
Иккиэммитин кууспутун?
Таптал тылларын истэн,
Күөл ньуура долгуйан ылбытын,
Тыы тумсуттан тохтор таммахтар
Ырыа буолан иһиллибиттэрин?
Өйдүүгүөн?..
***
Былыттар ытыыллар ыанньыйан,
Суолу-ииһи алдьата,
Барар сирим баҕана үүтэ буолан
Ыксыыбын, ыгылыйабын.
Эйиэхэ тиэтэйэн
Күммүн-дьылбын ааҕабын.
Халлааны кытта этиһэбин
Хардарбатын биллэрбин да…
***
Санаа киһини
Баттыыр биитэр көтүтэр,
Самнарар уонна саататар.
Арай кэм-кэрдии тыалын
Санаам мэлдьэһиэ дуо?
***
Олох устуо дьаалатынан,
Күн-дьыл солбуйсан иһиэ,
Кыра, бороҥ дэриэбинэм
Кэмэ кэлэн киэркэйиэ…
Көлүөнэлэр уларыйан
Кэнчээри дьон кэлиэхтэрэ,
Биһигини умнуохтара –
Үһү диэн кэпсэтиэхтэрэ…
***
Сылаас киэһэ үүннэ –
Сылаанньыйда сүрэҕим.
Түөһүм муҥунан тыынабын,
Сыһыыны эргиччи одуулуубун.
…Үчүгэйиэн олох олорор!
***
Кырдьаҕастары ытыктааҥ,
Кэлэр кэмҥитин алҕааҥ.
***
Соҕотохсуйууну кыйдыыллар
Уһун кэпсэтиилэр.
Ону да кылгас кэмҥэ…
***
Баҕарабын – хаһан да, ким да
Эппэтэх эриэккэс тылларын
Таба тайанан хоһуйуохпун.
Баҕарабын – сиэдэрэй сибэкки
Тыаһа суох тылларын көрүөхпүн,
Уонна ону уратытык хоһуйуохпун.
Баҕарабын – хаар бэргэһэлээх
Үрдүк хайалар хабараан күүстэрин
Сөҕөммүн хоһооммор туойуохпун.
Ааспыты уонна кэлэри,
Таабырыны уонна чахчыны
Бэргэнник тылбар тиһиэхпин –
Баҕарабын…
***
Дьиэм үрдүгэр хоноллор
Үтүмэн сулустар.
Ыас хара түүннэрбэр
Доҕор буолаллар.
***
Улуу өрүстэр холкутук усталлар,
Таас хайалар өр сөҥөн тураллар.
Арай киһи эрэ ыксыыр, айманар…
***
Кыраттан да үөрэр,
Алгыһынан күнү көрсөр
Дьол эйигин тумнубатын…
***
Эйигин аан бастаан көрсөрбөр
Бөдөҥ да бөдөҥ хаар үллүктүүрэ…
Сэмээр кэтэһэбин ол хаары.
Уонна таба тайамматым дьикти!
***
Сэбирдэҕинэн саптыбыт
Сөрүүн-чуумпу киэһэлэр
Бааһы-үүтү кистииллэр…
***
Түһэн иһэн аара умуллубут сулустуу,
Тиһэҕэр диэри ситэриллибэтэх хоһооннуу
Эн миэхэ сыһыаныҥ – солотуу…
***
Махтанабын олохпор –
Үтүө да, мөкү да күннэри
Дьэллэмник бэлэхтииригэр.
Мария Андреева
Чолбон. – 2022. – №6