Эбээн кэпсээнэ
Тыаҕа улар куллургуур,
Хара тураах хааҕыргыыр,
Чыычаах үөрэ чырыптыыр,
Модьу атах модьугу
Түүнү аймыыр: «У-һу-һуу!..»,
Туохтан үөрэн дьэргэйдэ
Кугас баттах кукаакы?
Ийэ таба хордургуур,
Тугут эмиэ хордургуур –
Ханна эрэ табаһыт
Хаһыытыырын истэннэр,
Түүнү быһа мэччийбит
Мааны кыыллар – табалар
Маары, тыаны хаалларан,
Дьоруо-тамайа сүүрүүнэн
Дьиэлиир суолу туттулар.
Тулдал хайалара
Мин дойдубар – Тулдалга
Хайалар чыпчааллара
Халлаан таҥалайын тарбыыллар,
Былыргыны-быйылгыны
Былыттардыын быһаарсаллар,
Хаһааҥҥыта эрэ кэппит
Хаар бэргэһэлэрин
Хаһан да устубаттар.
Хам хараҕаламмыт олохторун туһунан
Хобу-сиби кэпсии сатыыллар
Уоскулаҥа суох тыал ыалларыгар.
Сайын да, кыһын да мэлдьи кэрэ,
Мин дойдум – Тулдал сирэ!
Тыал
Тыал туспа санаалаах,
Тыал туспа дьылҕалаах,
Талбыт сиригэр көһүөҕэ,
Талбыт сиригэр тохтуоҕа.
Маһы-оту сөбүлүүр,
Маһы-оту маанылыыр,
Иилистибит баттахтарын
Имэрийэ тараахтыыр.
Ол эрээри, ардыгар,
Олус суостаах буолааччы
Уордайан турдаҕына!
Урусхаллыыр уһууран –
Үөл маһы үлтүрүтэр,
Кур маһы кумалыыр,
Эдэр маһы эрийэр,
Баараҕайы барчалыыр,
Уоҕа-күүһэ баранан
Уоскуйуор диэри!
Онтон эмиэ сыһыйан
Уордайбытын умнуоҕа,
Оту-маһы маанылаан
Баттахтарын тарыаҕа,
Хатыҥнары биэбэйдээн
Кэрэ кэпсээнин сипсийиэ,
Үрүйэлиин мэниктээн
Көрдөөх ырыа ыллыаҕа.
Саас
Эмиэ күммүт сылыйда,
Эмиэ күммүт уһаата,
Хаарбыт ууллан күрэннэ.
Харалдьыкка хойуутук
Уулаах отон кытарар,
Улуу хайа үрдүттэн
Үрүйэлэр сүүрдүлэр,
Үрүҥ бастаах үнүгэс
Үүннэ дулҕа аайытын.
Ити олус сөбүлүүр
Иҥэмтэлээх оккутун
Табачааннар кэлэҥҥит
Тото-хана амсайыҥ,
Уһун кыһын кэнниттэн
Уохта-күүстэ эбиниҥ,
Күүгэс-бырдах аргыстаах
Куйаас түһүөн иннинэ!
Тайҕаҕа олоробут
Тайҕаҕа олохтоох
Эбээннэр, биһиги,
Эрэйтэн-моһолтон
Элэйэр буолбаппыт,
Куйаастан-тымныыттан
Куттанан турбаппыт.
Торҕон бөрөлөр
Табаны ыһаннар,
Тугуту уораннар
Ардыгар аймыыллар –
Айылҕа майгыта,
Алдьархай буолбатах.
Күһүҥҥү өксүөнү,
Кыһыҥҥы буурҕаны
Барытын тулуйан
Барҕара туруохпут,
Удьуору ууһатан,
Үөрүүнү үрдэтэн
Эбээннэр, биһиги,
Мэлдьи баар буолуохпут!
Куобахчаан диэн тугутчаан
Мааны-мааны тугутчаан,
Маҥан-маҥан Куобахчаан,
Кыра-кыра биэбэккэм
Оккой-оккой ойуолаа!
Тугут тууһу сөбүлүүр,
Үрүҥ тумсун үҥүөлүүр
Таптаан тарбыы түһүөҕүм,
Үүтүнэн күндүлүөҕүм,
Оччоҕо эн, тугутчаан
Минньигэстик утуйуоҥ.
Утуй-утуй, Куобахчаан,
Уохта-күүстэ мунньунуох,
Улаатаммыт, биһиги,
Туһа дьоно буолуохпут,
Түргэн-сыыдам айаҥҥа
Мэлдьи бииргэ сылдьахпыт.
Марина Безносова
Семен Феоктистов-Сэргэх Сэмэй тылбаастаата
Чолбон. – 2016. – № 10